Αυτό που κατασκεύασε ο νους, αν και αναπαράσταση, γίνεται μέρος της πραγματικής ζωής, ως θρησκεία, ως ιδεολογία, ως φιλοσοφία, ως Ιστορία, ως οδηγητικό πρότυπο ή κινητήριο πρόταγμα.
Ο πραγματικός άνθρωπος συνδέεται με τη ζωή του μέσα από το βίωμα και την εμπειρία. Στη σύγκρουσή του με την ανάγκη και στον ακατάβλητο αγώνα για την ελευθερία του, η γνώση του κόσμου και η αναπαράστασή του γίνονται άλλοτε όπλο και άλλοτε εμπόδιο σε αυτή τη μάχη. Σε αυτό το πεδίο αναπτύχθηκαν και αναπτύσσονται χθες, σήμερα και πάντα, εδώ και παντού, στρατηγικές εξουσίας.
Μέσα στις στρατηγικές εξουσίας, η ψευδής συνείδηση διεκδικεί τον πρώτο ρόλο. Ως παραποιημένος κόσμος, ως στρεβλή καταγραφή, ως παραμορφωμένη αποτύπωση, μεθοδεύει την κυριαρχία της, προβάλλοντας τον εαυτό της, ως τη μόνη αλήθεια. Μια αλήθεια που πασχίζει να είναι αρεστή στις ανεδαφικές επιθυμίες και αθεμελίωτες προσδοκίες. Αυτό είναι το μέτρο της.
Ο εσχατολογικός λόγος της αγνοεί τη βιωμένη ζωή και αναιρεί τη διαλεκτική της υπόσταση. Αντιστρατεύεται βίαια κάθε κριτική εναντίωση στο εξουσιαστικό της σχέδιο. Αναζήτηση, αμφιβολία, κριτική σκέψη και κριτική συνείδηση, ορθός λόγος, κανόνας και νόμος προκαλούν τρόμο σε κάθε ψευδή συνείδηση, στους φορείς και στους εκφραστές της.
Η ψευδής συνείδηση είναι η αιτία και το αποτέλεσμα της χειραγώγησης και του λαϊκισμού. Η τροπή της συνείδησης σε ψευδή συνείδηση είναι από μόνη της μια χειραγώγηση. Αυτοχειραγωγείται και χειραγωγεί. Μακριά από τον πραγματικό κόσμο, κατασκευάζει μέσα από τη χειραγώγηση, την παραπλάνηση και τον λαϊκισμό έναν κόσμο εξουσίας. Και μαζί ένα πεδίο εύκολης και ανεμπόδιστης άσκησής της. Η περίτεχνη μεταμφίεση της ψευδούς συνείδησης σε πολιτική, η αναγωγή σε μια ανώτερη σφαίρα σύνθετης εξουσιαστικότητας, εκφράζεται στο καθημερινό πεδίο, ως λαϊκισμός και νεο-δημαγωγία. Μεταπλάθεται σε αντίληψη εξουσίας και αλαζονικό δημόσιο ύφος. Παίρνει τη μορφή κομματικών διακηρύξεων. Γίνεται πολιτικό πρόγραμμα. Διεκδικεί το μέλλον.
Η ψευδής συνείδηση δεν είναι θεωρία. Μην την ψάχνετε στα βιβλία. Ζει ανάμεσά μας. Αυτοπροβάλλεται στους δρόμους. Αυτοθαυμάζεται στις πλατείες. Κομπορρημονεί στη Βουλή.
Ένα σχόλιο του Κωνσταντίνου Διαμαντόπουλου πάνω στο κείμενο. Συμμετοχή στο διάλογο:
Δε μπορώ να μη σχολιάσω αυτό το ευστοχότατο και κατά τα άλλα άκρως τοποθετημένο φιλοσοφικά και πολιτικά κείμενο. Η κόρη αυτού του κειμένου, η ψευδής συνείδηση κάνει την εμφάνισή της ως μια προοπτική και ως φερόμενη ελπίδα. Ωστόσο αποτελεί γέννημα όχι μόνο της εξουσίας ή κάθε εξουσίας αλλά και της αντίληψης ως ιδεολογίας. Γεννήθηκε μέσα στο Μαρξισμό και αποτελεί ένα απο τα πολλά κριτικά περιβλήματά του αλλά και μία από τις ελεγκτικές του απορροές. Πολύ σωστά ετέθη απο το κείμενο ότι διεκδικεί νάματα εξουσίας. Και αν το καταφέρει τότε δικαιολογημένα θα έχει τη κριτική της σκύλλας και της Χάρυβδης. Δεν διεκδικεί όμως μόνον αυτά. Έρχεται μέσα από ένα ιστορικό ιδεολόγημα ( τον Μαρξισμό) να προτάξει μια αναγκαιότητα και μάλιστα προς αποφυγήν ( την αναγκαιότητα αποφυγής ενός απάνθρωπου τέρατος ,του οικονομισμού , που φαίνεται εδώ και χρόνια να επιβάλλεται ως ηθικο-οικονομική αναγκαιότητα) διεκδικώντας αυτοχρήμα ουσιαστική θεμελίωση ως κριτήριο και εργαλείο ελέγχου. Ο,τι μας παρουσιάζεται σήμερα μέσα από τον οικονομισμό είναι μια συνειδησιακή απάτη που επιβάλλεται και αναζητεί καθιέρωση και ως εκ τούτου πρέπει να τη καταδικάσουμε αφορίζοντάς την ως ψευδή συνείδηση. Ναι όντως έτσι είναι άλλωστε ποιο μεγαλύτερο δόρυ ή ποια θεμελιωδέστερη αρετή του νού ενυπάρχει στην ανθρώπινη φύση από τη κριτική σκέψη; Μπορούμε να φανταστούμε έναν άνθρωπο χωρίς αυτήν; Δε θα πρόκειται φυσικά για άνθρωπο παρά για ανδρείκελο. Το εργαλείο όμως ενίοτε ολισθαίνει και επιθυμεί να πάρει τη θέση του νου. Η κριτική σκέψη προς μια κατάσταση καθίσταται αρετή, όταν όμως εν τη ζωή της καθίσταται η ίδια κατάσταση, τότε μεταμορφώνεται σε κακία. Ένα εργαλείο χρησιμοποιείται μέσα στο πεδίο μιας ιστορικής συγκυρίας και είθισται καλόπιστα να αλλάζει μορφή ανάλογα με τα προτάγματα. Ο φόβος όμως της σκέψης ήταν, θεωρούμε πάντα ή σχεδόν πάντα αυτός: μήπως η κριτική σκέψη ως εμπόδιο έλευσης ενός τέρατος στη ζωή του ανθρώπου επιτρέψει είτε συνειδητά είτε ασύνειδα τη δημιουργία ενός άλλου! Γιατί η κρίση είναι η πύλη της σκέψης και της ιδεολογίας συνάμα και μέσα από την τελευταία δημιουργούνται τρόποι και καθεστώτα. Όλες αυτές οι σκέψεις τίθενται όχι ως κρίση αλλά ούτε καν ως σχόλιο μα ως μια κατάθεση επιπλέον σε ένα κείμενο πολύ πέραν της πεπατημένης!
