Εφημερίδα, ΤΟ ΒΗΜΑ, 05/05/2019
Με την πάροδο του χρόνου ένας ανθρωπολογικός τύπος κέρδισε τη μάχη. Είναι ο καταπατητής.
Πρόκειται για την εξέλιξη του είδους «ο πρίγκιπας ψηφοφόρος». Μέχρι σήμερα ο πρίγκιπας ψηφοφόρος κέρδισε άκοπα όλες τις διεκδικήσεις. Δεν βρήκε εμπόδια, δεν βίωσε αναστολές, δεν παρενοχλήθηκε από δημόσια κριτική.
Είχε πάντα δίκιο. Τροπαιοφόρος στη διαδρομή των τελευταίων δεκαετιών, είδε στην ελπιδοφάγο πλατεία Συντάγματος να θριαμβεύει η αδηφάγος επιθυμία του. Κάτι ακόμη. Κάτι περισσότερο. Η σχετική ευμάρεια ήταν για αυτόν το οφειλόμενο δώρο, κάτι σαν οφειλόμενος παράδεισος.
Αυτό που συνηθίσαμε να ονομάζουμε κρίση, πότισε την αδηφάγο ακρισία του και τον ανύψωσε σε ανώτερο στάδιο του πραγματικού εαυτού του. Ο πρίγκιπας ψηφοφόρος θα συναντούσε την οδό της τελειοποίησής του. Θα την περπατούσε με συνέπεια, θα την ακολουθούσε με πάθος, θα τη διάβαινε με ορμή.
Πράγματι. Έσπασε όλα τα εμπόδια του ορθού λόγου. Παιδαγωγημένος στις εύκολες λύσεις, αγάπησε τις απλοϊκές απαντήσεις. Απέκρουσε τα σύνθετα ερωτήματα και μίσησε τους εκφραστές τους. Η γη είναι επίπεδη. Τα μνημόνια έφεραν την κρίση και όχι η κρίση τα μνημόνια. Εσωτερικοί και εξωτερικοί εχθροί συνωμοτούν εναντίον του. Σκοτεινές δυνάμεις σχεδίασαν την καταστροφή του. Ο ανορθολογισμός έγινε μέρος της φύσης του.
Η αλλοίωση αυτή πολλαπλασιάζεται από το φόβο των εκλεγμένων αντιπροσώπων να ανταποκριθούν στο ρόλο τους. Να εξηγήσουν τον κόσμο και την εποχή, να ερμηνεύσουν τη συνθετότητά τους, να αντικρούσουν τις εύκολες λύσεις, να αποκρούσουν το θηρίο του ανορθολογισμού, να πολεμήσουν στο μέτωπο της πραγματικής ζωής, υπέρ των πολλών και των δικαιωμάτων τους. Αντί να κλείσουν τον δρόμο, τον ακολούθησαν απελπισμένα.
Αυτός ο αλλοιωμένος άνθρωπος επιστρέφει διαρκώς ενδυναμωμένος και αυθάδης. Από διεκδικητής έγινε καταπατητής. Όλα του ανήκουν. Αυτό μας λέει.
Είμαστε παρατηρητές αυτής της μετάλλαξης. Ο νέος αυτός ανθρωπολογικός τύπος δεν αναγνωρίζει εμπόδια, δεν αποδέχεται ρυθμίσεις και κανόνες, δεν σέβεται το Νόμο, δεν παραδέχεται την ύπαρξη του άλλου, ουδενός άλλου. Ο εαυτός του είναι το σύμπαν.
Αυτός ο πρωτογονισμός χαράζει σήμερα πλευρές της καθημερινότητάς μας. Δεν είναι ασέβεια, είναι ύβρις. Δεν είναι απειλή, είναι θάνατος.
Τα τελευταία γεγονότα των ημερών του Πάσχα, από το σαϊτοπόλεμο μέχρι τους «εορταστικούς» πυροβολισμούς, από τις δηλώσεις περί DNA, μέχρι την επίκληση των θανατηφόρων εθίμων, μιλούν καθαρά για τον πυρήνα της συνείδησης αυτού του ανθρωπολογικού τύπου της κοινωνικής και πολιτικής καθυστέρησης.
Η αλλοιωμένη υπόστασή του, πιστή στη «μέθοδο Κάιν», δεν χάνει ευκαιρία να φανερώσει το πρόσωπό της. Στην απλή, καθημερινή ζωή, εκεί που συντελείται το ιερό «μυστήριο» της συνύπαρξης, ο καταπατητής αυθαδιάζει ατιμώρητος, ανεμίζοντας περήφανα τη σημαία της κυριαρχίας του στη σύγχρονη Ελλάδα.
Διαβάσεις, ράμπες αναπήρων, Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης, κάπνισμα στους κλειστούς χώρους, επιθετική οδήγηση. Σημειώνω ενδεικτικά ελάχιστα, που κρύβουν μέσα τους τα μέγιστα.
Μαζί του οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι τελούν σε μια κατάσταση φόβου. Επιλέγουν τη σιωπή. Ή ακόμη χειρότερα, τη συνομιλία ανοχής. Οι καταπατητές είναι μια ενιαία, ενοποιημένη συνείδηση. Ούτε ταξική διάκριση, ούτε επίπεδα τυπικής μόρφωσης, ούτε επαγγελματική διαφοροποίηση. Ως συμπαγές και ενοποιημένο μέρος του κοινωνικού σώματος, παρασύρει, όπως βαρίδι στο βυθό, το σύνολο της ηττημένης χώρας.
Η ανάκτηση του ηττημένου συλλογικού εαυτού μας περνάει μέσα από την ήττα του καταπατητή.
