Η κριτική σκέψη στέκει απέναντι στους μύθους. Και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έχει σύντομα περιβληθεί με στοιχεία μύθου. Φρόντισε και ο ίδιος να τα κατασκευάσει και οι επίγονοι να τα επιμεληθούν. Ως πραγματικός πολιτικός, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, πέρα από μύθους και υμνητικές περιγραφές, υπήρξε στα δικά μου μάτια μια μέτρια πολιτική προσωπικότητα.
Το ζήτημα της τελικής αποτίμησης ενός πολιτικού άνδρα, δεν έχει τόσο σχέση με τα εξωτερικά στοιχεία της δημόσιας παρουσίας του, όσο με τον πυρήνα της πολιτικής του στάσης. Με τον πυρήνα δηλαδή της πολιτικής του αντίληψης και φιλοσοφίας, που ορίζει τις ιεραρχήσεις, αξιολογεί τις προτεραιότητες και κατατάσσει στη σωστή θέση στον ιστορικό χρόνο το ασήμαντο και το σημαντικό.
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής χαρακτηρίζεται από την τυφλή προσήλωση στο κράτος. Κατά κάποιο τρόπο, έχει μια θρησκευτικού τύπου πίστη στο κράτος. Όλα μπορούν να γίνουν με το κράτος και δια του κράτους. Και όλα πρέπει να γίνονται με το κράτος και δια του κράτους. Μέχρι αυτόν τον ορίζοντα έφτανε το φως της πολιτικής του φιλοσοφίας. Έχει ως προς αυτό μια παραλληλία με την Αριστερά. Και οι δυο αντιλήψεις, ρητά και άρρητα, κινούνται με τη θεμελιώδη παραδοχή, ότι η κοινωνία μπορεί να τελεί «υπό κατασκευή», να διαμορφώνεται από κεντρικές παρεμβάσεις, να κατευθύνεται σύμφωνα με έναν κεντρικό σχεδιασμό και μια μηχανική λογική. Να «διατάσσεται» τελικά για το πώς θα λειτουργήσει και πώς θα πορευθεί.
Έτσι, για τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, η κοινωνία είναι μια κατάσταση υπό διαμόρφωση, με την προϋπόθεση πάντοτε του ισχυρού κράτους, που έρχεται να επιβληθεί στις αδιαμόρφωτες και χαοτικές συχνά επιλογές της. Η δημιουργικότητα που ενυπάρχει σε κάθε κοινωνία, η αμφισβήτηση, η άρνηση, η εναντίωση στην εξουσία, ήταν για τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, μια πηγή πολιτικού άγχους. Και επειδή οι κοινωνίες είναι και θα παραμείνουν πάντοτε στο βάθος μη καθοδηγούμενες οντότητες, αφού το αίτημα της ελευθερίας θα τις συνταράζει, το πολιτικό άγχος εγκαταστάθηκε στην καραμανλική φιλοσοφία ως πολιτικός φόβος.
Οι εποχές αλλάζουν. Και ο χρόνος δεν μεταπλάθει μόνο την εικόνα των δημοσίων ανδρών αλλά παρασύρει και τις αντιλήψεις τους. Αυτό που αντιπροσώπευσε και συμβολίζει ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είναι η συντηρητική εκδοχή της πολιτικής. Εμπεριέχει την επιβολή, υποθάλπει την αδράνεια, αρνείται τη μεταβολή και κρύβει τη βία. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ως εκφραστής αυτής της αντίληψης, υπήρξε τελικά παράγοντας καθυστέρησης της ελληνικής κοινωνίας στο μακρύ χρόνο.
