Εφημερίδα, ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο, 16/05/2020
Η οικονομική κρίση του 2009 δεν θα ξεχαστεί. Αν και η έφεση των λαών προς τη λήθη δεν θα μας προκαλούσε έκπληξη, εκείνη η εμπειρία έχει βαθιά χαραχτεί. Το απρόοπτο και αιφνίδιο σήκωσε τους ανέμους. Το ακατανόητο της οικονομικής οπισθοδρόμησης, το μη άμεσα εξηγήσιμο, προκάλεσε αναβρασμό και γέννησε ακραίες εντάσεις.
Ο κύκλος εκείνος οδήγησε σε αλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις. Το αποτέλεσμα ήταν ένας κατακερματισμός των πολιτικών δυνάμεων, αποδυνάμωση των παραδοσιακών κομμάτων, κατακρήμνιση των μεγάλων ποσοστών, που έκρυβαν μέσα τους την αμεριμνησία του παρελθόντος.
Το σημαντικό της περιόδου δεν είναι οι εκλογικοί αριθμοί. Είναι το τσουνάμι του ανορθολογισμού, ο καταποντισμός των κανόνων της κριτικής σκέψης, ο θρίαμβος του πολιτικού τίποτα, που διεκδικούσε καθολική επιβολή.
Στο σταυροδρόμι της κρίσης δεν υπάρχουν πολλοί δρόμοι. Είναι μόνο δύο. Ή προχωράς στον δρόμο των ανορθολογικών επιλογών ή αποφασίζεις την σταθερή και πειθαρχημένη πορεία στην έρημο, με την αντοχή που προϋποθέτει το τέλος κάθε δύσκολης πορείας.
Σε εκείνο το σταυροδρόμι κέρδισε ο ανορθολογισμός. Το σύνθημα «η γη είναι επίπεδη» εορτάσθηκε στην ελπιδοφάγο πλατεία. Ο ΣΥΡΙΖΑ στην Κυβέρνηση, το α’ εξάμηνο του ’15, η αναδίπλωση, ο συμβιβασμός, νέο μνημόνιο, επιστροφή στην επιλογή της μακράς πορείας.
Την ίδια στιγμή ελάχιστες αλλαγές συντελούνται στον πυρήνα της εξουσίας, στην κρατική συγκρότηση και την δουλοκτητική φύση της. Οι ομάδες εξουσίας, προσανατολισμένες στην αυτοσυντήρησή τους, αποφεύγουν να αγγίξουν τον πυρήνα της καθυστέρησης, να προβούν σε τομές, είτε πρόκειται για το δημόσιο Σχολείο, είτε πρόκειται για την παραγωγή, είτε πρόκειται για τις προϋποθέσεις των σχέσεων με έναν κόσμο, που επικίνδυνα μπορεί, από τη μια μέρα στην άλλη, να γίνει άλλος. Ο κορονοϊός, αιφνίδιος, ανατρεπτικός, έρχεται να μας πει πως ο κόσμος μπορεί να γίνει άλλος. Και πως μια κοινωνία πρέπει να μπορεί, να είναι έτοιμη για την μακρά πορεία.
Η διαχείριση του ζητήματος από την Κυβέρνηση δεν χωρεί κριτική. Κάθε δοκιμασία όμως κάποια στιγμή αλλάζει εαυτό. Και απομακρύνεται, μας απομακρύνει από την προηγούμενη κατάσταση. Και έρχονται οι απαιτήσεις της νέας πραγματικότητας. Και νάμαστε πάλι στο σταυροδρόμι και να πάλι μπροστά μας τα διλήμματα. Αν ο ιός υποχωρεί, η κρίση που έφερε είναι εδώ, απειλητική, θα έχει διάρκεια. Το πρώτο μέτωπο είναι της οικονομίας. Το ελληνικό κράτος δεν διαθέτει άπειρους πόρους. Τα επιδόματα θα εξαντληθούν, η ευκαιριακή στήριξη εμπεριέχει ένα τέλος. Χιλιάδες συμπολίτες μας θα βρεθούν χωρίς εισόδημα. Η μονοκαλλιέργεια του τουρισμού διδάσκει.
Οι μέρες διδάσκουν. Μένει να δούμε, αν οι πολιτικές δυνάμεις ακούνε. Θα υπάρξουν τομές στην παραγωγή; Αλλαγές στο κράτος και την λειτουργία του; Δίκαιη αξιοποίηση πόρων και όχι η γνωστή μέριμνα για τα προστατευμένα στρώματα;
Μπροστά στις δύσκολες συνθήκες, η Αντιπολίτευση ήδη μοιάζει να δειλιάζει μπροστά στα διλήμματα. Είναι βέβαιο ότι η προηγούμενη οδός των αδιέξοδων γοητευτικών επιλογών είναι ένας πειρασμός. Ο κάμπος της κρίσης τρέφει τα ζιζάνια. Πειρασμός και διλήμματα. Σ’ αυτά μπροστά καλείται να σταθεί η αξιωματική αντιπολίτευση, με τρόπο υπεύθυνο, τολμηρό απέναντι στον παλαιό εαυτό της.
Είναι για όλους μια ευκαιρία. Μένει να δούμε. Σε ποιο βαθμό η γνωστή πολιτική αδυναμία θα αιχμαλωτίσει τη χώρα σε έναν νέο μαρασμό ή μια αναγεννητική έμπνευση διαγράψει παραλληλισμούς και απαντήσει καινοτόμα στα νέα διλήμματα. Η διαχειριστική επανάληψη του παρελθόντος έχει εξαντλήσει τον εαυτό της.
