Εφημερίδα, ΤΟ ΒΗΜΑ, 26/07/2020
Αν αναστοχαστεί κανείς την κίνηση των πολιτικών μας πραγμάτων μετά το ’74, θα διαπιστώσει πολλές και αλλεπάλληλες ενθουσιαστικές εξάρσεις.
Η έλευση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, η υπέρμετρη εκλογική επιτυχία του τον Νοέμβριο, η ρητορική έξαψη εκείνων των ημερών, η ταχύτατη ενδυνάμωση του ΠΑΣΟΚ, η μεγαλειώδης νίκη του σε επτά μόλις χρόνια, η επιθετική του διακυβέρνηση, η δεύτερη νίκη το ΄85, όλα αυτά και άλλα, συνοδεύτηκαν από μικρούς και μεγάλους ενθουσιασμούς.
Αυτό το κλίμα του παρατεταμένου ενθουσιασμού όρισε εκλογικές συμπεριφορές, καθόρισε κυβερνητικές επιλογές και έγινε μέτρο και κριτήριο της σημασίας και της αξίας των πραγμάτων. Στους ευκαιριακούς κυματισμούς του ενθουσιασμού ταξίδεψε η σύγχρονη Ελλάδα.
Κάτω από την επιφάνεια παρέμεινε ανέγγιχτο το υπόβαθρο των πραγμάτων. Τα θεμελιώδη παραγνωρίστηκαν. Οι ιεραρχήσεις που εγκαταστάθηκαν έθεσαν το πρώτο δεύτερο και το δεύτερο πρώτο. Το ενθουσιαστικό ασήμαντο κέρδισε το απαιτητικό σημαντικό. Οι ενθουσιασμοί φούσκωσαν μπροστά στο μικρό και στιγμιαίο και αντιστάθηκαν μπροστά στο δύσκολο και διαρκές.
Δεν προκαλεί ενθουσιασμό μια δύσκολη επιλογή και μια πειθαρχημένη εργασία για ένα καλό δημόσιο Σχολείο. Δεν γεννάει εξάρσεις στις πλατείες η πάντοτε επείγουσα ανάγκη ριζικής μεταρρύθμισης του κράτους. Δεν κινητοποιεί τα πλήθη η εγκατάσταση μιας σοβαρής συζήτησης για τη διεθνή θέση της χώρας. Το κύμα του ενθουσιασμού θα σηκώνει το «έξω οι βάσεις του θανάτου», «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο». Ποτέ δεν γέννησε ενθουσιασμό μια επιλογή μακράς διάρκειας, μια πρόταση ζωτικής σημασίας, όπως η ανάγκη της παραγωγικής ανασυγκρότησης. Ζωντανό και κυρίαρχο το πνεύμα του ενθουσιασμού έγινε συνείδηση. Τα μνημόνια θα το πυροδοτήσουν και ως μέθοδος διαφυγής και άρνησης της πραγματικότητας θα βρει την κορύφωσή του.
Με αυτούς τους μάταιους ενθουσιασμούς πορευθήκαμε στο χρόνο. Περιπαλανώμενοι με τις οδηγίες τους φτάσαμε στο σήμερα. Και μέσα από αυτούς τους παιδικούς ενθουσιασμούς αναδύθηκε η συνείδηση μιας κοινωνίας, που συγκροτημένη σε μια μετέωρη ενότητα, συνεχίζει να αγνοεί το πραγματικό και να απωθεί το δύσκολο.
Αν καλέσεις σε μια ενδοσκοπική ανάγνωση της πορείας η πρόσκληση θα αποκρουστεί. Αν ζητήσεις ένα ταξίδι καταβύθισης σε αυτόν τον κόσμο των πενήντα τελευταίων ετών, θα βρεθείς αντιμέτωπος με την εχθρική άρνηση. Το απόσταγμα αυτού του κόσμου το ακούς καθημερινά να μιλάει μια προσβλητική γλώσσα, να επικαλείται τον παραλογισμό ως μέτρο, να μετέρχεται μεθόδων παρακμής και τέλους.
Ο ενθουσιασμός μοιάζει με ουτοπική γιορτή, που σε βγάζει από τις συνθήκες και το χρόνο. Τις τελευταίες ημέρες η επιθετικότητα της Τουρκίας δίνει αφορμή στην αναβίωσή του. Στο διαδίκτυο. Είναι ζωτικής σημασίας ότι οι υπεύθυνοι πολιτικοί αντιπρόσωποι στέκονται με ψυχραιμία απέναντι στη θανάσιμη παγίδα του.
