Εφημερίδα, ΤΟ ΒΗΜΑ, 21/07/2019
Για μια εικόνα τέλους μιλάνε οι μέρες που έχουν διανυθεί μετά τις εκλογές της 7ης Ιουλίου.Το τέλος ενός παροξυσμού, μιας αθεμελίωτης ακραίας έντασης στην πολιτική σύγκρουση, μιας έξαρσης και βιαιότητας του λόγου στο δημόσιο μέτωπο.
Η πολυσήμαντη κάλπη μοιάζει σήμερα να τοποθετεί όλα αυτά στο παρελθόν. Μοιάζει σαν άμεσο θεραπευτικό, σαν καταπράυνση των πολιτικών παθών, όπως λέγαμε άλλοτε.
Ο χρόνος θα δείξει αν αυτός ο φρονηματισμός θα έχει διάρκεια. Αν αυτή η κατάσταση είναι πράγματι νέα και ποιοτικά διαφορετική. Αν δεν αποτελεί παρά μόνο μια στιγμή που γέννησε η κάλπη και είναι προορισμένη να πεθάνει με την έλευση του Φθινοπώρου.
Προηγήθηκε το αποτυχημένο πρωτείο των ιδεολογικών επιλογών. Η προηγούμενη Κυβέρνηση αγνόησε συνειδητά την πραγματικότητα, τόσο που πίστεψε ότι μπορεί να την κατασκευάσει. Το ανέφικτο της επιλογής κλόνισε ακόμη και τους πιστούς. Η αποδοκιμασία στην κάλπη είναι βαθύτερη από τα φαινόμενα. Η αδυναμία εκεί στον ΣΥΡΙΖΑ να το καταλάβουν πολλαπλασιάζει τα αποτελέσματα αυτής της καταλυτικής αποδοκιμασίας.
Προέχει τώρα το σήμερα. Το σήμερα και οι ανάγκες του. Η νέα Κυβέρνηση καλείται απέναντι στο πρωτείο του ιδεολογικού να αναδείξει το πρωτείο του συγκεκριμένου. Να αναδείξει το συγκεκριμένο και την αξία του. Η εποχή όσο ποτέ το καλεί. Και αν κάτι μπορέσει να φανεί, να κερδίσει, να πείσει, θα πρέπει να έχει βαθύ θεμέλιο και διάρκεια. Δεν έχουν ελπίδα οι εντυπωσιασμοί και τα μέτωπα δεν έχουν τέλος.
Από το μεγάλο της οικονομίας, μέχρι το άλλο μεγάλο της ασφάλειας. Από το ζήτημα του καθημερινού πολιτισμού, όπως η εφαρμογή του νόμου κατά του κααπνίσματος στους δημόσιους χώρους, μέχρι ένα ενδιαφέρον, επι τέλους, για τους νεκρούς στους δρόμους και τα τροχαία εγκλήματα.
Το νέο κυβερνητικό σχήμα έχει έναν λόγο σεμνό, ένα ύφος δημοκρατικό και μια στάση ευπρέπειας. Πέρα από το έργο που καλείται να χτίσει, η σπουδαία υπόθεση του δημόσιου ήθους παραμένει πάντα ζητούμενο στη χώρα της παρακμής και της κοινωνικής καθυστέρησης.
Η πολιτική είναι μια οδηγητική και παιδαγωγική λειτουργία. Οι ανάγκες της διακυβέρνησης και η πιεστικότητα που τις συνοδεύουν, οδηγούν συχνά στην αδιαφορία για αυτά τα υπέρτερα και σημαντικά. Η δημιουργία μιας ατμόσφαιρας δημοκρατικής, η επίμονη υπεράσπιση του πολιτικού περιεχομένου της σύγκρουσης, ο σεβασμός στον αντίπαλο, είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για να εγκατασταθεί ένα τέλος, ως προς την προηγούμενη φάση.
Πολλά και άλλα δύσκολα έρχονται και πολλά δυσκολότερα θα έρθουν. Η υπεράσπιση της πολιτικής είναι το πρώτο καθήκον πάντα. Αν κάνει ένα βήμα στέρεο σε αυτό η νέα Κυβέρνηση, θα αναδειχθεί και εξ αυτού η 7η Ιουλίου, ως η πλέον κρίσιμη αναμέτρηση μετά το 1974.
Εφημερίδα, ΤΟ ΒΗΜΑ, 14/07/2019
Η νέα Κυβέρνηση έχει μπει ήδη από την πίεση του χρόνου και των γεγονότων στη διαχείριση της ανάγκης. Αυτή είναι η ευθύνη της και σε αυτό το μέτωπο κρίνεται και θα κρίνεται. Η εμπιστοσύνη της κάλπης είναι το όπλο της.
Δίπλα της, η Αντιπολίτευση, ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΙΝΑΛ, έχουν ήδη εγκτασταθεί στη φαντασία της αναζήτησης ενός νέου πολιτικού εαυτού. Η παράλληλη αυτή πορεία θα καθορίσει τις επόμενες μέρες της 7ης Ιουλίου.
Ήδη το τέλος του κύκλου εξουσίας του ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί μια εξέλιξη μεγαλύτερης σημασίας από αυτή που καταγράφουν οι αριθμοί. Το έως χθες στην Κυβέρνηση κόμμα, ήταν ένας πολιτικός παροξυσμός. Ως τέτοιος θα μείνει στην ιστορία. Αυτό το επιθετικό κόμμα, αποδοκιμαζόμενο, χάνει τη δυνατότητα να επαναλάβει τον εαυτό του. Ο γνωστός ΣΥΡΙΖΑ έχει καταστεί πολιτικά αδιάφορος, ως παρελθόν που εξάντλησε πλήρως κάθε δυνατότητα παράτασής του. Η δειλή συνειδητοποίηση έκανε τη δουλειά της.
Με δεδομένη πλέον τη νέα ισορροπία ξεκινάει η επόμενη, μετά- ΣΥΡΙΖΑ φάση. Πέραν φυσικά από τον κεντρικό παράγοντα που είναι η Κυβέρνηση, η εξέλιξη στο χώρο της Αντιπολίτευσης θα ορίσει αυτή τη φάση.
Το ζήτημα είναι ένα. Μετά την 7η Ιουλίου τα κόμματα της Αντιπολίτευσης, που ενεργά την εκφράζουν, ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ, θα βρούν την πολιτική δύναμη και έμπνευση να παρακολουθήσουν αυτό που βρίσκεται σε κίνηση ή θα εναγκαλισθούν τον βαθύ εαυτό τους, πορευόμενα στην έρημο των πολιτικών επιθυμιών και της πολιτικής φαντασίας τους;
Θα αλλάξουν ή θα μεταμορφωθούν; Η μεταμόρφωση είναι η ανώδυνη αλλαγή, η φτηνή , ίσως, ακόμη αλλαγή. Εκτιμώ ότι τους μήνες που έρχονται θα ζήσουμε το πολιτικό έργο «μεταμορφώσεις», σε επαναλαμβανόμενες παραστάσεις.
Η φιλολογία περί σοσιαλδημοκρατικής επιλογής του ΣΥΡΙΖΑ, θα κερδίζει τις εντυπώσεις και θα πλουτίζει τη ρητορική της νέας εκσυγχρονισμένης παραπλάνησης. Με χαμηλή φωνή στην αρχή, με πιο δυνατή αργότερα, ο ΣΥΡΙΖΑ θα μας θυμίζει τον αληθινό εαυτό του. Η ανάγκη της αλλαγής του σε κάτι άλλο και διαφορετικό θα γίνει όπλο υποστήριξης της παλαιάς φύσης του.
Αν ο ΣΥΡΙΖΑ ανεβάσει παραστάσεις μεταμόρφωσης, το ΚΙΝΑΛ δεν θα μπορέσει να ανεβεί ούτε στη σκηνή. Το βάρος της ιστορίας, αυτή η απαράγραπτη και άσβεστη αρνητική παράσταση εξουσίας, πολλαπλασιάζει τις αδυναμίες του παρόντος. Από το αδιέξοδο στο οποίο βρίσκεται, σιγά – σιγά θα αντιληφθεί ότι μόνο σε μεγαλύτερο μπορεί να βρεθεί.
Μέσα στο βουητό της πανηγυρικής μεταμόρφωσης, θα αντέχει πάντα ο ήχος της αλήθειας ότι δεν υπάρχει ανώδυνη αλλαγή. Και αυτό που οι άνθρωποι επιμένουν να αγνοούν, η πραγματικότητα επώδυνα το επαναφέρει.
Εφημερίδα, ΤΟ ΒΗΜΑ, 07/07/2019
Από τα πρώτα βήματα της διαδρομής του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, έχει κάτι από σικελική εκστρατεία. Πάντα διδακτική.
Είναι γνωστά τα γεγονότα. Τα περιγράφει ο Θουκυδίδης στα Σικελικά. Στην καρδιά της κρίσης του Πελοποννησιακού Πολέμου, οι Αθηναίοι αποφασίζουν απερίσκεπτα να μεταφέρουν τον πόλεμο στη Σικελία. Η απόφαση του Δήμου ενθουσιώδης, ο απόπλους επίσης. Έρωτας να αποπλεύσουν τους είχε καταλάβει, μας λέει ο μεγάλος ιστορικός. Οι φωνές για το ασύνετο της απόφασης στο κενό. Η κατάληξη θα είναι δραματική.
Τον Ιανουάριο του 2015 μια άλλη σικελική εκστρατεία ξεκινάει. Με ενθουσιασμό, με πάθος, με διακηρύξεις, με εορτές και πανηγύρεις. Τα γεγονότα που προκαλεί η Κυβέρνηση γνωστά. Και η ατμόσφαιρα επίσης. Εχθρότητα προς τα έξω, ένταση και βιαίοτητα λόγου στο εσωτερικό, προετοιμασία για τη ρήξη, ψυχολογικό μέτωπο για την αντοχή της σχεδιαζόμενης περίκλειστης χώρας.
Ο στόλος αποπλέει. Η Σικελία θα καταληφθεί. Οι Συρακούσες θα πέσουν. Περνάει ο καιρός και το ταξίδι στην ανοιχτή θάλασσα θυμίζει σε πλήρωμα και καπετάνιο τον κίνδυνο του καταποντισμού.Και τότε αυτοί οι δήθεν γενναίοι σύγχρονοι κοινωνικοί θαλασσοπόροι επιχειρούν να πολλαπλασιάσουν τον εαυτό τους. Το δημοψήφισμα. Δεν θα πλησιάσουν την ακτή. Το ‘’όχι’’ φουσκώνει τα πανιά τους.
Λίγη πορεία στα ανοιχτά ακόμη. Και όπως οι Αθηναίοι αποχαιρετούν με εορτές τα πλοία στον Πειραιά, έτσι στήνουν χορούς στο Σύνταγμα οι οπαδοί του ‘’όχι’’. Ο καιρός δυναμώνει και ο καπετάνιος έρχεται αντιμέτωπος με τον πραγματικό καταποντισμό του. Ήταν απροετοίμαστος για την φουρτούνα, μας είπε σε πρόσφατη συνέντευξή του, εντελώς άμαθος από φουρτούνες και καιρούς, προσθέτω.
Και ο τρομαγμένος καπετάνιος αποφάσισε να κόψει τον καιρό και να ανακόψει την δική του εκστρατεία προς τη Σικελία. Και ψάχνει για λιμάνι. Έχει μια απόγνωση ο κίνδυνος στη θάλασσα για όσους την έχουν ζήσει. Και θέλει σθένος γνήσιου θαλασσινού η διάσωση και η σωτηρία. Και ο φοβισμένος καπετάνιος μας ψάχνει ασφάλεια και νηνεμία. Έκτοτε δεν έλυσε κάβους.
Στην πορεία υπήρξαν απώλειες. Υψηλόβαθμος αξιωματούχος της γέφυρας, που διεκδίκησε υπεροπτικά εύκολες λύσεις και έστησε επιτροπές διαγραφής του χρέους, αναζήτησε πρώτη λιμάνι και στεριά. Αποβιβάζεται με εφόδια στο πρώτο ορμητήριο. Και ιδρύει αποικία που ονομάζει ‘’ Πλεύση Ελευθερίας’’, σε ανάμνηση εκείνης της ανεκπλήρωτης πανωλεθρίας στα λατομεία της Σικελίας.
Ο έτερος ιδεολογικός πλοηγός αποβιβάζεται στον πρώτο κατάπλου. Σώος ο ίδιος από τον μη συντελεσθέντα καταποντισμό, ιδρύει και αυτός αποικία με την επίκληση της ‘’ Λαϊκής Ενότητας’’. Χωρίς μέλλον, χωρίς ελπίδα να ζωντανέψει η αρχική φαντασία.
Είναι γνωστά τα γεγονότα στη Σικελία. Όλοι οι στρατιώτες χάνονται. Οι στρατηγοί. Ο Λάμαχος. Ο Νικίας. Ο Αλκιβιάδης έχει ήδη εγκαταλείψει για αλλού. Κανείς δεν θα επιστρέψει στην Αθήνα να μεταφέρει στον Δήμο την καταστροφή.
Εδώ στον δικό μας Δήμο, στην επόμενη Βουλή, ο καπετάνιος και ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος του, που φαίνεται να ανήκει στους διασωθέντες, αναπόφευκτα θα συγκρουστούν για τον καταλογισμό αυτού του παραλογισμού. Το ήδη τέλος του μας κάνει ψύχραιμους και αυστηρούς παρατηρητές.
(Liberty Leading the People, Eugène Delacroix, 1830, the Louvre, Paris)
1. Το χριστιανικό κίνημα κλονίζει για πάντα το δέος της εξουσίας, κόβοντας τις ρίζες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η Γαλλική Επανάσταση διασπά για πάντα την ενότητα της εξουσίας, κόβοντας την κεφαλή του Μονάρχη. Έκτοτε ο άνθρωπος πορεύεται επαναφέροντας κατά καιρούς ως οδηγό την ελεύθερη αν - αρχική φύση του.
2. Στις 26 Αυγούστου 1789 η Εθνοσυνέλευση ψηφίζει τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη. Αυτό που κατοικεί διάσπαρτο σε κάθε ελεύθερη συνείδηση γίνεται αίτημα πολιτικό και δύναμη ανατροπής. Σαν άνεμος κατεδαφίζει το παλαιό κτίσμα.
3. Με αποφάσεις διαδοχικές πέφτουν προνόμια και καταργείται ένα σύστημα κυριαρχίας.
4. Στους δρόμους και στην Εθνοσυνέλευση η ορμή μιας νέας εποχής θα ορίσει τις επόμενες.
5. Ο χρόνος θα μετρηθεί από την αρχή και η αμφισβήτηση του Χριστιανισμού θα πάρει διάσταση θρησκευτικού πολέμου.
6. Οι εξωτερικές απειλές γεννούν έναν μαχόμενο λαό.
7. Η επαναστατική έξαρση ψάχνει τη λύση μέσα στην εξόντωση των κάθε φορά αντιπάλων.
8. Τα εγκλήματα θα προστεθούν στα γεγονότα. Σφαγές στις φυλακές.
9. Η εξέγερση στη Βανδέα οδηγεί σε μια άλλη μεγάλη σφαγή,στη σφαγή των κατοίκων της Βανδέας, στα όρια της γενοκτονίας, που διατάζει η επαναστατική Επιτροπή.
10. Η τρομοκρατία γίνεται θεσμός. Ο Νόμος περί υπόπτων συνοδεύει μια περίοδο παραφροσύνης. Ούτε κατηγορία, ούτε υπεράσπιση , ούτε απολογία. Ύποπτος, σημαίνει θάνατος.
11. Η φωνή στην Εθνοσυνέλευση '' κάτω ο τύραννος '' θα γκρεμίσει το Ροβεσπιέρο και τους αφοσιωμένους φίλους του.
12. Ήδη το τέλος του Βασιλέα είχε διασπάσει κάθε ενότητα της εξουσίας.
13. Όλα θα ήταν πλέον διαφορετικά και μόνο η φαντασία θα ονειρεύεται μάταια την ησυχία της.
Εφημερίδα, Πελοπόννησος - Πάτρα, 30/06/2019
Η λέξη «αυτοδυναμία» επανέρχεται σταθερά και μηχανικά σε κάθε σχεδόν εκλογική αναμέτρηση.
Αποτελεί μια επαναλαμβανόμενη επίκληση, κάτι σαν ιαχή νίκης και θριάμβου, από το 1974 και μετά. Έτσι όπως οργανώθηκαν οι πολιτικές δυνάμεις από εκείνη την αρχή και έτσι όπως στερεώθηκαν μέσα από τις εκλογές στον χρόνο, η αυτοδυναμία αποτέλεσε και αποτελεί σημαντική διάσταση της πολιτικής μας ζωής.
Δύο παράγοντες καθόρισαν αυτή την διάσταση. Ο πρώτος είναι το εκλογικό σύστημα. Το πρώτο κόμμα τα παίρνει όλα. Οι παρενέργειες αυτής της θεσμικής επιλογής υπήρξαν καταλυτικές. Ενίσχυσαν την κεντρική εξουσία, δυνάμωναν χωρίς όριο τον ήδη συνταγματικό πανίσχυρο Πρωθυπουργό και απομάκρυναν την συνεννόηση μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων.
Η κατάσταση αυτή, η πολιτική αυτή συνθήκη, διαμόρφωσε μια κουλτούρα και μια σταθερή πολιτική αντίληψη επιδίωξη ισχύος πέρα από το μέτρο. Οδήγησε σε μια στάση που έθετε τον «ηττημένο» αντίπαλο σε δεύτερη μοίρα.
Έτσι πορευθήκαμε. Η παιδαγωγική της αυτοδυναμίας ποτέ δεν αμφισβητήθηκε ουσιαστικά από κανέναν. Ο Σύριζα, που ως Κυβέρνηση ψήφισε αναλογικότερο σύστημα, καρπώθηκε τα «αγαθά» της αυτοδυναμίας και άσκησε υπέρμετρα τις «εξουσίες» της.
Στη σημερινή μας κατάσταση, λίγες μέρες από την 7η Ιουλίου και το «αίτημα» απομάκρυνσης του Σύριζα, όπως διατυπώθηκε στην κάλπη των Ευρωεκλογών ισχυρό, η αυτοδυναμία αποκτά νέα υπόσταση. Κάτι σαν αναζωογονημένο παρελθόν.
Η Νέα Δημοκρατία ζητάει αυτοδυναμία. Και το πιθανότερο είναι ότι θα πετύχει αυτόν τον εκλογικό στόχο. Η αναμενόμενη αυτή επιτυχία έχει μέσα της κάτι από το παρελθόν, όσο και αν σήμερα φαίνεται να ανταποκρίνεται σε ένα υπαρκτό αίτημα πολιτικής αλλαγής.
Η χώρα παρά την κρίση και την δοκιμασία που αυτή έφερε σε πολλούς συμπολίτες μας , είναι μακριά από την αναγκαία συνεννόηση. Μια συνεννόηση που θα οδηγήσει στην ευρύτερη αποδοχή και στήριξη των θεμελιωδών επιλογών, που έχει ανάγκη για την πορεία της η σύγχρονη Ελλάδα.
Αυτή η αδυναμία κατάκτησης μιας στέρεης λαϊκής ενότητας για τα σημαντικά, αποτελεί το μεγάλο εμπόδιο για μια επόμενη φάση.
Με αυτοδυναμία ή όχι την 7η Ιουλίου ακολουθεί η 8η Ιουλίου.