Εφημερίδα, ΤΟ ΒΗΜΑ, 17/11/2019

Και να θέλεις να απομακρύνεις το βλέμμα σου από τον Σύριζα, η στοιχειώδης ευθύνη του πολίτη απέναντι στην απειλή που το κόμμα αυτό  αντιπροσωπεύει, σε αποθαρρύνει και σε αποτρέπει.

Ο κ. Νίκος Φίλης φαντάζεται τον εαυτό του οργανωτή της επανάστασης μπροστά στι πύλες της ΑΣΟΕΕ, ο κ. Ευκλείδης Τσακαλώτος ξεδιπλώνει κατά καιρούς τη θεωρητική του ασυνάφεια, με φιλοδοξία τη σωτηρία μας και ο κ. Αλέξης Τσίπρας διατρέχει τη χώρα οραματιζόμενος εαυτόν σε ηγέτη της δημοκρατικής – λέει – παράταξης.

Δεν θα είχε ενδιαφέρον ούτε νόημα να ασχολείται κανείς με το ανασκαμμένο αυτό πολιτικό έδαφος του Σύριζα, ούτε με αυτό το σβησμένο πνεύμα του παροξυσμού, που πριν λίγα χρόνια γνωρίσαμε στις δόξες του.

Αποκτά ενδιαφέρον και αξίζει την προσοχή μας από τη στιγμή που το κόμμα της Αξιωματικής Αντιπλίτευσης, θεσμικά υψηλά τη τάξει, όπως μας πληροφορεί ο συμβατικός πολιτικός λόγος, όχι μόνο αδυνατεί να σταθεί πολιτικά στο ρόλο του, αλλά υπερασπίζεται γνώμες και πυροδοτεί συμπεριφορές, που θέτουν σε αμφισβήτηση τα αυτονόητα της δημοκρατικής λειτουργίας.

Το ζήτημα είναι ότι την ώρα που θα φοβάται πως περνάει στη ζώνη του λησμονημένου, βλέποντας το ίδιο του το κενό, ο Σύριζα θα επιδιώξει να το καλύψει με νέες εξάρσεις και ανανεωμένους παροξυσμούς. Και την ώρα που αφήνει η αδυναμία του αυτή ελεύθερη και ανοιχτή σε αυθαιρεσίες την Κυβέρνηση, ο ίδιος βυθίζεται στη φαντασία του παλαιού εαυτού του.

Η καθυστέρησή του αυτή γίνεται πολιτική καθυστέρηση της χώρας. Η συντηρητική παλαιά φύση του σκιρτά κατακερματισμένη στην καθημερινή πολιτική δράση. Δεν έχει τίποτα πλέον να κομίσει πλην το θαμπό, θολό και φθαρμένο αριθμητικό είναι του. Κεφάλαιο, κάθε τι παρόμοιο με αυτά, της αποσύνθεσής του.

Την ίδια ώρα που η αποσύνθεσή του θα ήταν προϋπόθεση για την εξέλιξή του, η παλαιά παροξυστική φύση του θα επιχειρήσει να εμποδίσει τη χώρα να κινηθεί. Εστίες έντασης και απειλής βίας στους φίλιους χώρους θα είναι πεδίο επίμονης επιλογής. Μαζί με κάθε τι άλλο που ο εσώτερος πυρήνας ενός κόμματος δολιοφθοράς κατά της κοινωνίας θα μπορούσε να κινήσει, ώστε να αποτραπεί μια πορεία θετικής σταθερής εξέλιξης. Στην οικονομία, στο Σχολείο, στο Πανεπιστήμιο. Σε κάθε άλλο χώρο που ο κόσμος της εποχής απαιτεί αλλαγές, ανατροπές και νέα θεμέλια.

Η καθυστέρηση έρχεται πάντα ως προστασία των κεκτημένων. Και παίρνει τη μορφή αδράνειας κάθε παλαιού κόσμου. Αυτήν την μόνο εν μέρει αποσυντονισμένη δια της κάλπης αδράνεια παρατηρούμε, με πρόμμαχο τον Σύριζα, να διεκδικεί να χρωματίσει την επόμενη φάση. Σύμμαχος, συνειδητά ή όχι αδιάφορο, της Κυβέρνησης αυτή η επιλεγμένη κατάσταση, προσθέτει στασιμότητα σε μια χώρα που καλείται να στηρίξει τα θεμελιώδη και να ανακαλύψει τα επείγοντα και αναγκαία.

Εφημερίδα, ΤΟ ΒΗΜΑ, 03/11/2019

Χλευάζω. Περιπαίζω. Λοιδωρώ. Καταφρονώ.Περιγελώ υβριστικά.

Ο χλευασμός διεκδικεί και κερδίζει το χώρο του. Στις ορθάνοιχτες ρωγμές του κενού νοήματος, που σαν αόρατη καταιγίδα μαστίζει τον οικισμό, οι εκφράσεις απελπισίας διεκδικούν το χειροκρότημα.

Ακτιβιστικές  πράξεις αυτοθαυμαζόμενης φαντασίας αναπτύσσονται εισβάλλοντας στο σκηνικό της εποχής, όπου μια κάμερα θα τις τοποθετήσει στην αιωνιότητα και ένα δικαιωτικό κείμενο θα μιλήσει για τη θανάσιμη απόγνωση των εμεπλεκομένων.

Τώρα που η ψευδοεπαναστατική μέθη έχασε την ορμή της, ο χλευασμός θα διεκδικήσει τη διαδοχή. Ο χλευασμός, ως χειρονομία προσβολής, είναι μια πράξη βίας. Ορισμένοι της Αντιπολίτευσης σπεύδουν να τον αναγορεύσουν σε δημοκρατικού τύπου ακτιβισμό. Τιμώντας την βία που εμπεριέχει εναντίον του άλλου και των άλλων.

Το δημοκρατικό πλαίσιο είναι σεβασμός του άλλου προσώπου, που διαφέρει από μας. Είναι η αναγνώριση της αξίας του. Το δικαίωμα των επιλογών του. Είναι το άλλο μέρος, που υπάρχει απέναντι από εμάς και εμείς απέναντι από αυτό. Συνυπάρχουμε ως άλλοι.

Η ποικιλία της έκφρασης στο δημοκρατικό πλαίσιο συνύπαρξης είναι η ίδια η ζωή του. Η αμφισβήτησή του είναι το ύδωρ που ποτίζει την ύπαρξή του. Χωρίς κριτική και αμφισβήτηση δεν νοείται διαλογική δημοκρατική λειτουργία, δεν υπάρχει μεταβολή, δεν κυοφορείται κίνηση. Αυτό που σήμερα ως κανόνας ή θεσμός είναι ζωντανό, αύριο θα πεθάνει. Είτε πρόκειται για πολιτικές τελετές, είται πρόκειται για εθνικές παρελάσεις τιμής και μνήμης.

Ο χλευασμός δεν είναι αμφισβήτηση. Ο χλευασμός είναι η άρνηση του άλλου. Ποτέ μια ακτιβιστική πράξη δεν μπορεί να νοηθεί ως δημοκρτική, αν δεν εμπεριέχει μια «συνάντηση», συμβολική συνάντηση έστω, με τον άλλον. Ή πρόσκληση «συνάντησης». Ο χλευασμός είναι εξ αρχής άρνηση, αφού, λοιδωρώντας, καταφρονεί και περιπαίζει τον άλλον και το είναι του. Ο ακτιβισμός έτσι γίνεται εισβολή καταστολής, πρόθεση καταφρόνησης και πράξη απρέπειας και βίας.

Ο χλευασμός είναι μια πράξη κυριαρχίας. Παρεμβαίνοντας αιφνιδίως σε ένα σκηνικό , που ελεύθερα προσερχόμενοι οι άνθρωποι συγκροτούν, επιδιώκει την καταδυνάστευσή του μέσα από την πομπώδη – φαντάζεται – φύση του.  Στήνει ένα παιχνίδι εξαπάτησης και επιδιώκει την επιβολή, με μεθόδους χειραγώγησης. Διεκδικεί την καθολικότητα της στιγμής, διαγράφοντας συμβολικά την οντότητα των άλλων, της βούλησής τους και των επιλογών τους.

Η κριτική στην ψευδοαμφισβήτηση του δημοκρατικού πλαισίου είναι  μέριμνα για την προστασία του.  Είναι «επιμέλεια» για το είναι του. Η ανοχή, ως συστατικο στοιχείο του, είναι προϋπόθεση. Το όριο αυτής της ανοχής είναι ο άλλος. Ο σεβασμός στο πρόσωπό του είναι το ανυπέρβλητο φράγμα. Διαφορετικά η βία έρχεται με την αρχέγονη περιβολή της.

Εφημερίδα, ΤΟ ΒΗΜΑ, 10/11/2019

Τώρα που εξαντλήθηκε η κουρασμένη έμπνευση της εγχώριας προοδευτικότητας, οι νεοπροοδευτικοί βρίσκουν ανοιχτές τις πύλες. Και εισέρχονται εγέρωχοι στην αίθουσα, διεκδικώντας πρώτη θέση στην παράσταση.

Η έννοια της προόδου δεν χρειάζεται συστάσεις. Στον τόπο αυτό η κατάχρηση της λέξης την έχει αδειάσει από κάθε νόημα μεταβολής και δημιουργικής πολιτικής πράξης. Πίστη στον άνθρωπο, επίκληση αξιών, επιστήμη, τεχνική, βελτίωση σταθερή και γραμμική των συνθηκών της ύπαρξης.

Η εγχώρια προοδευτικότητα ήταν για χρόνια περήφανη για τον εαυτό της και διακήρυσσε αλαζονικά την αυτάρκειά της σε κάθε βήμα δημόσιου λόγου. Από το Πανεπιστήμιο μέχρι την πολιτική, από τον συνδικαλισμό μέχρι τις τοπικές κομματικές οργανώσεις.

Γνωρίζουμε την πράξη τους. Η πρόοδος έγινε προοδευτισμός. Και με την πάροδο του χρόνου ο προοδευτισμός, πολλαπλασιάζοντας τον ήδη συντελεσμένο εκφυλισμό, έγινε νεοπροοδευτισμός. Πάνω στο φθαρμένο ένδυμα της προόδου, επιμελείς εργάτες εναντίον της υφαίνουν νέες μορφές ψευδοαμφισβήτησης.

Το είδος πληθαίνει καθημερινά. Είναι οι νεοπροοδευτικοί. Αν τους παρατηρήσεις, αν τους ακούσει κανείς, δίκαια θα νομίσει ότι έχουμε ήδη περάσει σε μια ανώτερη φάση κοινωνικής ωριμότητας και πολιτικής συνειδητοποίησης. Είναι πρωτοπόροι των μεγάλων αξιών, οικοδόμοι – λένε - στην καλή πλευρά της ιστορίας, εκφραστές του σύγχρονου ανθρωπισμού. Πρόκειται για επιμελημένη πλάνη.

Οι νεοπροοδευτικοί δεν χάνουν θέμα της επικαιρότητας προκειμένου να επιβεβαιώσουν τον εαυτό τους. Από την κλιματική αλλαγή μέχρι την αποτέφρωση των νεκρών, από την αμφισβήτηση των παρελάσεων, στις οποίες ως χθες ήταν τιμώμενα πρόσωπα, μέχρι τη θεωρητική αγωνία για το μέλλον της ανθρωπότητας, οι νεοπροοδευτικοί θορυβούν στη φωτισμένη σκηνή. Εκεί η υποκρισία τους διεκδικεί και κερδίζει θεατρική ελευθερία.

Πέρα από τη χρήση των προβλημάτων οι νεοπροοδευτικοί προτιμούν ως πιο αποτελεσματική τη χρήση των ανθρώπων. Η χρήση του άλλου ήταν και θα είναι πάντα ο πυρήνας του νεοπροοδευτικού εκφυλισμού. Ως χρήστες και εκμεταλλευτές οι νεοπροοδευτικοί δεν είναι μέτοχοι της εποχής. Είναι θεατές επιλεγμένων στιγμών της. Πάνω στις οποίες φλυαρούν, αναμένοντας επιδοκιμασία και χειροκρότημα. Η ευκαιριακή συμμετοχή τους ενδιαφέρει και η ευκαιριακότητα της παρουσίας μετράει. Δεν τους ενδιαφέρει το σταθερό. Αποστρέφονται κάθε τι που γεννάει ευθύνη, εμπεριέχει κίνδυνο και απαιτεί εναρμόνιση λόγου και πράξης.

Επιτήδειοι και ευρηματικοί χτίζουν τις προφάσεις και τελειοποιούν τα προσχήματα. Η επικαιρότητα τα παρέχει άφθονα. Αδιαφοροι στον πυρήνα τους για τον άνθρωπο και την περίστασή του, δεν έχουν αναστολές.

Τον τελευταίο καιρό η ρητορική απάτη της νεοπροοδευτικότητας επιχειρεί να μετατρέψει την τραγωδία του προσφυγικού σε ιδεολογικό εργαλείο παραπλάνησης. Πιστεύουν ότι, με αυτό ως όπλο, ιδεολογικά επιβεβαιωμένος ο εαυτός τους, θα μπορεί να συνεχίσει αυτό που καλά γνωρίζει: τη χρήση του άλλου. Χρέος να στεκόμαστε απέναντι σε αυτόν τον εκφυλισμό.

Εφημερίδα, ΤΟ ΒΗΜΑ, 27/10/2019

Να σταματάμε στο STOP; Στον κόκκινο σηματοδότη; Τι απλοϊκές ερωτήσεις! Ακούω το αυθόρμητο σχόλιο. Σχόλια και απαντήσεις δίνονται στο δρόμο. Μακριά από τις φλύαρες σελίδες της θεωρίας. Εκεί στην πραγματική ζωή δοκιμάζονται οι ρυθμίσεις και οι κανόνες, ζει ή πεθαίνει ο Νόμος. 

Από το μακρινό ήδη παρελθόν έχει σε αυτό τον τόπο ο Νόμος υπονομευθεί. Το δουλοκτητικό ελληνικό κράτος είναι μια από τις κύριες αιτίες. Ως κράτος απαγορεύσεων, ο Νόμος τέθηκε στην υπηρεσία του και έγινε το κύριο εργαλείο του. Δίνοντας προτεραιότητα στην κυριαρχία της, η κρατική δουλοκτησία αγνόησε ότι η χρήση του Νόμου υπονομεύει τον ίδιο τον εαυτό του. Η προσωρινή κυριαρχία κάθε φορά αρκούσε. Ο Νόμος ήταν μια δευτερεύουσα, ευκαιριακή υπόθεση.

Αυτό το κράτος, κάθε φορά που περιέρχεται στα χέρια μιας πολιτικής δύναμης, γίνεται όργανο ελέγχου των ανθρώπων και της κοινωνίας, ελέγχου και εξάρτησης.

Ο Νόμος δεν είναι εδώ κανονιστικό πλαίσιο. Δεν είναι ρύθμιση ουδέτερη, δεν είναι αρχές και αξίες συμβίωσης, που τις συνοδεύει το αίτημα της γενικής εφαρμογής. Είναι μια υπόθεση στη διάθεση της εξουσίας και της διακριτικής της ευχέρειας. Δεν είναι πλαίσιο δικαίου. Είναι απαγορεύση. Έτσι γίνεται εύκολα απειλή. Μέσα στην απειλή αναπτύσσεται μια διαπραγμάτευση για την εφαρμογή των κανόνων. Η εξουσία με βάση το στιγμιαίο και επίκαιρο, άλλοτε εφαρμόζει τον Νόμο και άλλοτε χαλαρώνει τις απαιτήσεις της. Άλλοτε τιμωρεί και άλλοτε χαρίζει. Πρόκειται για μια εύπλαστη στα χέρια της εξουσίας κατάσταση. Ο Νόμος μοιάζει και είναι πια μια χλιαρή ζελατίνα.

Έτσι χτίζεται η εικόνα του Νόμου στη συνείδηση των ανθρώπων. Αυτή είναι η πρόσληψή του. Τι είναι ο Νόμος; Μια χλιαρή ζελατίνα απαντούν με τη σειρά τους οι άνθρωποι σε αυτή ή σε κάθε άλλη σχετική ερώτηση.

Κάθε φορά αυτό εκδηλώνεται απαράλλακτα μέσα στις συνθήκες της επικαιρότητας. Ο καθένας ερμηνεύει τον Νόμο, όπως η στιγμή τον εξυπηρετεί, όπως η ατμόσφαιρα το καλεί, όπως οι πολιτικές δυνάμεις κατά το στιγμιαίο συμφέρον τους σαλπίζουν. Οι οικονομικά ισχυρά μειδιούν και οι πολιτικά ισχυροί κερδοσκοπούν.

Οι συμπεριφορές των πολιτικών εκφραστών επιβαρύνουν τα πράγματα. Υπουργοί, που έχουν υπογράψει τους νόμους, τους καταγγέλλουν, άλλοι τους περιγελούν, άλλοι δηλώνουν δημόσια την επιφύλαξή τους, ως προς την ανάγκη εφαρμογής τους.

Έτσι τρέφεται σταθερά ο φαύλος κύκλος της ανομίας. Διαποτίζει σαν αναισθητικό τον κοινωνικό κορμό. Αυτή η ίδια η ανομία τροφοδοτεί τον εαυτό της. Η ανομία αδιαφορεί, ανέχεται και επιτρέπει. Ακολουθεί η ματαιότητα της αντίδρασης, η παραίτηση και η παράδοση.

Η χλιαρή ζελατίνα έχει σχεδόν καθολικά περιτυλίξει το κοινωνικό σώμα και αυτό μέσα στην ασφυξία του δεν ξέρει από πού να αρχίσει για να ξαναβρεί την αναγκαία ζωτικότητά του.

Ίσως προλάβει πριν τον «αφανισμό» του να δώσει την απάντηση και να σηκώσει το βάρος της ευθύνης που αυτή γεννάει. Από την ανάκτηση του Νόμου, όλα πρέπει να ξεκινήσουν. Και όσο και αν διαφωνούν οι εκφραστές της κρατικής δουλοκτησίας, μόνο ο Νόμος είναι το όπλο του αδυνάτου.