Εφημερίδα, ΤΟ ΒΗΜΑ, 05/05/2019

Με την πάροδο του χρόνου ένας ανθρωπολογικός τύπος κέρδισε τη μάχη. Είναι ο καταπατητής.

Πρόκειται για την εξέλιξη του είδους «ο πρίγκιπας ψηφοφόρος». Μέχρι σήμερα ο πρίγκιπας ψηφοφόρος κέρδισε άκοπα όλες τις διεκδικήσεις. Δεν βρήκε εμπόδια, δεν βίωσε αναστολές, δεν παρενοχλήθηκε από δημόσια κριτική.

Είχε πάντα δίκιο. Τροπαιοφόρος στη διαδρομή των τελευταίων δεκαετιών, είδε στην ελπιδοφάγο πλατεία Συντάγματος να θριαμβεύει η αδηφάγος επιθυμία του. Κάτι ακόμη. Κάτι περισσότερο. Η σχετική ευμάρεια ήταν για αυτόν το οφειλόμενο δώρο, κάτι σαν οφειλόμενος παράδεισος.

Αυτό που συνηθίσαμε να ονομάζουμε κρίση, πότισε την αδηφάγο ακρισία του και τον ανύψωσε σε ανώτερο στάδιο του πραγματικού εαυτού του. Ο πρίγκιπας ψηφοφόρος θα συναντούσε την οδό της τελειοποίησής του. Θα την περπατούσε με συνέπεια, θα την ακολουθούσε με πάθος, θα τη διάβαινε με ορμή.

Πράγματι. Έσπασε όλα τα εμπόδια του ορθού λόγου. Παιδαγωγημένος στις εύκολες λύσεις, αγάπησε τις απλοϊκές απαντήσεις. Απέκρουσε τα σύνθετα ερωτήματα και μίσησε τους εκφραστές τους. Η γη είναι επίπεδη. Τα μνημόνια έφεραν την κρίση και όχι η κρίση τα μνημόνια. Εσωτερικοί και εξωτερικοί εχθροί συνωμοτούν εναντίον του. Σκοτεινές δυνάμεις σχεδίασαν την καταστροφή του. Ο ανορθολογισμός έγινε μέρος της φύσης του.

Η αλλοίωση αυτή πολλαπλασιάζεται από το φόβο των εκλεγμένων αντιπροσώπων να ανταποκριθούν στο ρόλο τους. Να εξηγήσουν τον κόσμο και την εποχή, να ερμηνεύσουν τη συνθετότητά τους, να αντικρούσουν τις εύκολες λύσεις, να αποκρούσουν το θηρίο του ανορθολογισμού, να πολεμήσουν στο μέτωπο της πραγματικής ζωής, υπέρ των πολλών και των δικαιωμάτων τους. Αντί να κλείσουν τον δρόμο, τον ακολούθησαν απελπισμένα.

Αυτός ο αλλοιωμένος άνθρωπος επιστρέφει διαρκώς ενδυναμωμένος και αυθάδης. Από διεκδικητής έγινε καταπατητής. Όλα του ανήκουν. Αυτό μας λέει.

Είμαστε παρατηρητές αυτής της μετάλλαξης. Ο νέος αυτός ανθρωπολογικός τύπος δεν αναγνωρίζει εμπόδια, δεν αποδέχεται ρυθμίσεις και κανόνες, δεν σέβεται το Νόμο, δεν παραδέχεται την ύπαρξη του άλλου, ουδενός άλλου. Ο εαυτός του είναι το σύμπαν.

Αυτός ο πρωτογονισμός χαράζει σήμερα πλευρές της καθημερινότητάς μας. Δεν είναι ασέβεια, είναι ύβρις. Δεν είναι απειλή, είναι θάνατος.

Τα τελευταία γεγονότα των ημερών του Πάσχα, από το σαϊτοπόλεμο μέχρι τους «εορταστικούς» πυροβολισμούς, από τις δηλώσεις περί DNA, μέχρι την επίκληση των θανατηφόρων εθίμων, μιλούν καθαρά για τον πυρήνα της συνείδησης αυτού του ανθρωπολογικού τύπου της κοινωνικής και πολιτικής καθυστέρησης.

Η αλλοιωμένη υπόστασή του, πιστή στη «μέθοδο Κάιν», δεν χάνει ευκαιρία να φανερώσει το πρόσωπό της. Στην απλή, καθημερινή ζωή, εκεί που συντελείται το ιερό «μυστήριο» της συνύπαρξης, ο καταπατητής αυθαδιάζει ατιμώρητος, ανεμίζοντας περήφανα τη σημαία της κυριαρχίας του στη σύγχρονη Ελλάδα.

Διαβάσεις, ράμπες αναπήρων, Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης, κάπνισμα στους κλειστούς χώρους, επιθετική οδήγηση. Σημειώνω ενδεικτικά ελάχιστα, που κρύβουν μέσα τους τα μέγιστα.

Μαζί του οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι τελούν σε μια κατάσταση φόβου. Επιλέγουν τη σιωπή. Ή ακόμη χειρότερα, τη συνομιλία ανοχής. Οι καταπατητές είναι μια ενιαία, ενοποιημένη συνείδηση. Ούτε ταξική διάκριση, ούτε επίπεδα τυπικής μόρφωσης, ούτε επαγγελματική διαφοροποίηση. Ως συμπαγές και ενοποιημένο μέρος του κοινωνικού σώματος, παρασύρει, όπως βαρίδι στο βυθό, το σύνολο  της ηττημένης χώρας.

Η ανάκτηση του ηττημένου συλλογικού εαυτού μας περνάει μέσα από την ήττα του καταπατητή.

Εφημερίδα, ΤΟ ΒΗΜΑ, 27/04/2019

Η έννοια του ξένου διαπερνά την ανθρώπινη ιστορία. Συνδέεται με τους φόβους της, τους φόβους και την υπαρξιακή αγωνία της μικρής κοινότητας, τις ιεραρχήσεις του κλειστού κοινωνικού σώματος, την αυτοαναφορά, την άρνηση του έξω κόσμου, την εχθρότητα στο καινό και το άγνωστο.

Ο ξένος είναι ο άλλος. Ο διαφορετικός άλλος. Ως διαφορετικός άλλος κυοφορεί την ακατανοησία, τον κίνδυνο του μη οικείου, τον φόβο της διαταραχής, την μάχαιρα της διαφωνίας.

Ο ξένος είναι από τα πρώτα βήματα της ιστορίας μια ενσαρκωμένη απειλή. Ως απειλή αποκρούεται. Ως απειλή απορρίπτεται. Η θέση του είναι εκτός κοινότητας. Ο ξένος είναι περαστικός, προσωρινά παρών, αιώνια διωκτέος.

Στην εποχή της Σταύρωσης ο ξένος είναι ο διωκτέος. Και ανακηρύσσεται διωκτέος επειδή αποκρούεται ως ξένος. Το πέρασμα του Ιησού είναι η παρουσία ενός ξένου. Στο περιθώριο, στην οριακότητα, εδώ και αλλού, μαζί και απέναντι.

Ως τη λεπτομέρεια ενός ξένου, θα λέγαμε, βλέπει την περίπτωση του Ιησού η εξουσία της εποχής. Και ως ακίνδυνο μηδαμινό ξένο τον καταδικάζει. Και ως επικίνδυνο άλλο ξένο τον θανατώνει.

Η διάσταση αυτή, έντονα παρούσα, διαποτίζει το μεγάλο γεγονός  και συνοδεύει ως συστατικό στοιχείο, πιστεύω, την αντίληψη και τη συνείδηση των πρώτων χριστιανών, στη φάση της εναντίωσης και των διωγμών. Είναι οι ίδιοι ξένοι.

Στο συγκλονιστικό και ανυπέρβλητο στην διατύπωσή του σχετικό λόγο, τον αφιερωμένο « …εις την θεόσωμον ταφήν του Κυρίου…και εις τον Ιωσήφ τον από Αριμαθαίας..» του Επιφανίου Σαλαμίνος – Κύπρου ( 4^ος-5^ος αι.) , η έννοια το ξένου, του Ιησού ξένου, αποδίδεται με μια υψηλή ένταση και τελειότητα.

«Δος μοι τούτον τον ξένον ». Ο Ιωσήφ ο από Αριμαθαίας, ζητάει από τον Πιλάτο το σώμα του Ιησού. Ζητάει το σώμα ενός ξένου, αδιάφορου, ασήμαντου, ευτελούς ξένου. «Δος μοι, ω ηγεμών, τούτον τον επι ξύλου γυμνόν».

Από τον περίφημο αυτό λόγο του Επιφανίου, αντιγράφω:

«…Δος μοι νεκρόν προς ταφήν. Το σώμα εκείνου του παρά σου κατακριθέντος Ιησού του Ναζαρινού, Ιησού του πτωχού, Ιησού του αοίκου, Ιησού του κρεμαμένου, του γυμνού, του ευτελούς, ..του ξένου,…του αγνωρίστου, του ευκαταφρονήτου..

Δος μοι τούτον τον ξένον. Τι γαρ σε ωφελεί το σώμα τούτου του ξένου; Δος μοι τούτον τον ξένον. Εκ μακράς γαρ ήλθε χώρας , ίνα σώση τον ξένον, .. αυτός γαρ και μόνος υπάρχει ξένος…

Δος μοι τούτον τον εκούσιον ξένον, τον ου πόλιν έχοντα, ου κώμην, ουκ οίκον, ου μονήν, ου συγγενή..δος μοι , ω ηγεμών, τούτον τον επί ξύλου γυμνόν…υπερ νεκρού, ω ηγεμών, δυσωπώ, του κρεμαμένου αοίκου, ου γαρ πάρεστι τουτω ου φίλος, ου συγγενής , ου ενταφιαστής..δος μοι τούτον τον ξένον..».

Ο ίδιος ο Ιησούς είχε στους  τους μαθητές του απαντήσει: « ….ξένος ήμην και ου συνηγάγετέ με..»

Καλό Πάσχα.

Τα κόμματα είναι επεξεργαστές νοήματος, ανοίγουν δρόμους και θέτουν μεγάλα ζητήματα.
Δεν γνωρίζω αν η Ν.Δ. έχει πει κάτι για τον υποψήφιό της κ. Νίκα, με αφορμή τις δηλώσεις του, δίπλα στον άταφο νεκρό. Καλό για την ίδια θα ήταν να βγει από τη σιωπή της για το θέμα. Και να τοποθετηθεί για τα βάρβαρα έθιμα. Διαφορετικά να μην ξαναμιλήσει για τον Πολάκη.
Η αντίληψη ότι ένα νικηφόρος αριθμός στην κάλπη λύνει τα προβλήματα είναι για βαθειά νυχτωμένους.
Η κοινωνική καθυστέρηση αύριο θα επιβάλλει τον νόμο της, όπως το κάνει ήδη.
Δεν διαλέγεσαι μαζί της με τη σιωπή. Δεν γίνεσαι συνομιλητής ανοχής, για να μην χάσεις την ψήφο της. 
Εχεις ήδη χάσει. Θα σε καταπατήσουν οι καταπατητές της Λ.Ε.Α. 

Εφημερίδα, ΤΟ ΒΗΜΑ, 21/04/2019

Η πολιτική είναι υπόθεση του παρόντος. Συνδέεται με τον άνθρωπο του παρόντος, τις ανάγκες και τις προσδοκίες του. Είναι πάντα υποχρεωμένη η πολιτική δράση να συνομιλεί με το παρόν, να εργάζεται πάνω στις συνθήκες που το ορίζουν, να κινείται προς το μέλλον άρρηκτα δεμένη μαζί τους.

Αν αυτό είναι το αναπόδραστο μέτωπο της πολιτικής – και αυτό είναι - ­αυτό είναι ταυτόχρονα και το μέτωπο της φθοράς της. Αυτή η φθορά παρασύρει στην πύρινη λάβα της και ιδέες και θέσεις και πρόσωπα και αντιπροσώπους.

Κανείς και τίποτα δεν μπορεί να ξεφύγει από την αλήθεια που διαρκώς επιβεβαιώνεται. Η προσέλευση στην πολιτική είναι εκούσια προσέλευση στην τραγωδία.

Το παρόν, το παρόν κάθε εποχής, φέρνει μέσα του τα αδιέξοδά του. Τα άλυτα προβλήματα του παρελθόντος, τις τραυματικές εμπειρίες, τις ανεκπλήρωτες υποσχέσεις, τις αθεμελίωτες προσδοκίες. Κάθε πολιτική είναι υπονομευμένη από το παρελθόν και ποτέ έτσι δεν μπορεί να σταθεί στο ύψος των απαιτήσεων του παρόντος. Κερδίζει εκλογικά μιλώντας για το παρόν, ωσάν να μπορεί μαγικά να ανταποκριθεί σε όλα και χάνεται ταυτόχρονα μέσα στην αδυναμία ανταπόκρισης. Οι ευκαιρίες της νίκης είναι και οι εγγυήσεις της ήττας.

Σαν την ήττα μπροστά στην οποία βρίσκεται ο ΣΥΡΙΖΑ. Οι κυβερνητικοί δεν μπορούν, όπως τόσοι άλλοι, να γλιτώσουν από τον αδήριτο νόμο της φθοράς. Ήδη απογυμνωμένοι, χωρίς ένδυμα και χωρίς περιβολή, συνομιλούν με το τέλος τους.

Ιστορικά, μέσα στην απόγνωση που γεννά η μάταιη και ατελέσφορη αναμέτρηση με το παρόν, επινοείται η θριαμβευτική επαγγελία του μέλλοντος. Το μέλλον πάντα εμφανίζεται ενδεδυμένο την ελπίδα. Φωταγωγημένο στον ορίζοντα του χρόνου κλέβει την ματιά και αρπάζει την φαντασία. Πάνω σε αυτήν την γέφυρα παρελαύνει η παραπλάνηση. Η παραπλάνηση της μετάθεσης.

Γερμανικές αποζημιώσεις. Πλούσια στα έγκατα κοιτάσματα. Τα εύκολα αγαθά του μέλλοντος ανταγωνίζονται τις ανάγκες του παρόντος. Τις ταξιδεύουν στο μέλλον. Τις μεταθέτουν σε μια μελλοντική εποχή μικρής ή μεγάλης ευτυχίας.

Οι γερμανικές αποζημιώσεις θα μπορούσαν να καλύψουν το χρέος μας, ακούμε. Συνοδευόμενη από την συγκίνηση που συνυπάρχει με το ανυπόστατο του ισχυρισμού, η υπόσχεση τροφοδοτεί τον πονηρό υπολογισμό του εύκολου δρόμου, της απαλλαγής από την ευθύνη που γεννά το παρόν,  το αυτονόητο και δικαιωμένο της μετάθεσης σε έναν επόμενο χρόνο.

Κάπως έτσι έχει ανοίξει ήδη η αυλαία της επόμενης φάσης. Πάνω στη σκηνή της το παρόν θα διεκδικήσει τα δικαιώματά του εναντίον της παραπλανητικής μετάθεσης, που τροφοδοτεί η κυβερνητική ιδεολογική φαντασία.

Αν η νίκη μπορεί να μεταθέτει και να μετακινεί διαρκώς τον τόπο της, η ήττα συντελείται σε ένα παρόν. Σε αυτό το παρόν που εμπεριέχει ήδη την ήττα των κυβερνητικών στην ερχόμενη κάλπη.