Εφημερίδα, ΤΟ ΒΗΜΑ, 07/07/2019
Από τα πρώτα βήματα της διαδρομής του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, έχει κάτι από σικελική εκστρατεία. Πάντα διδακτική.
Είναι γνωστά τα γεγονότα. Τα περιγράφει ο Θουκυδίδης στα Σικελικά. Στην καρδιά της κρίσης του Πελοποννησιακού Πολέμου, οι Αθηναίοι αποφασίζουν απερίσκεπτα να μεταφέρουν τον πόλεμο στη Σικελία. Η απόφαση του Δήμου ενθουσιώδης, ο απόπλους επίσης. Έρωτας να αποπλεύσουν τους είχε καταλάβει, μας λέει ο μεγάλος ιστορικός. Οι φωνές για το ασύνετο της απόφασης στο κενό. Η κατάληξη θα είναι δραματική.
Τον Ιανουάριο του 2015 μια άλλη σικελική εκστρατεία ξεκινάει. Με ενθουσιασμό, με πάθος, με διακηρύξεις, με εορτές και πανηγύρεις. Τα γεγονότα που προκαλεί η Κυβέρνηση γνωστά. Και η ατμόσφαιρα επίσης. Εχθρότητα προς τα έξω, ένταση και βιαίοτητα λόγου στο εσωτερικό, προετοιμασία για τη ρήξη, ψυχολογικό μέτωπο για την αντοχή της σχεδιαζόμενης περίκλειστης χώρας.
Ο στόλος αποπλέει. Η Σικελία θα καταληφθεί. Οι Συρακούσες θα πέσουν. Περνάει ο καιρός και το ταξίδι στην ανοιχτή θάλασσα θυμίζει σε πλήρωμα και καπετάνιο τον κίνδυνο του καταποντισμού.Και τότε αυτοί οι δήθεν γενναίοι σύγχρονοι κοινωνικοί θαλασσοπόροι επιχειρούν να πολλαπλασιάσουν τον εαυτό τους. Το δημοψήφισμα. Δεν θα πλησιάσουν την ακτή. Το ‘’όχι’’ φουσκώνει τα πανιά τους.
Λίγη πορεία στα ανοιχτά ακόμη. Και όπως οι Αθηναίοι αποχαιρετούν με εορτές τα πλοία στον Πειραιά, έτσι στήνουν χορούς στο Σύνταγμα οι οπαδοί του ‘’όχι’’. Ο καιρός δυναμώνει και ο καπετάνιος έρχεται αντιμέτωπος με τον πραγματικό καταποντισμό του. Ήταν απροετοίμαστος για την φουρτούνα, μας είπε σε πρόσφατη συνέντευξή του, εντελώς άμαθος από φουρτούνες και καιρούς, προσθέτω.
Και ο τρομαγμένος καπετάνιος αποφάσισε να κόψει τον καιρό και να ανακόψει την δική του εκστρατεία προς τη Σικελία. Και ψάχνει για λιμάνι. Έχει μια απόγνωση ο κίνδυνος στη θάλασσα για όσους την έχουν ζήσει. Και θέλει σθένος γνήσιου θαλασσινού η διάσωση και η σωτηρία. Και ο φοβισμένος καπετάνιος μας ψάχνει ασφάλεια και νηνεμία. Έκτοτε δεν έλυσε κάβους.
Στην πορεία υπήρξαν απώλειες. Υψηλόβαθμος αξιωματούχος της γέφυρας, που διεκδίκησε υπεροπτικά εύκολες λύσεις και έστησε επιτροπές διαγραφής του χρέους, αναζήτησε πρώτη λιμάνι και στεριά. Αποβιβάζεται με εφόδια στο πρώτο ορμητήριο. Και ιδρύει αποικία που ονομάζει ‘’ Πλεύση Ελευθερίας’’, σε ανάμνηση εκείνης της ανεκπλήρωτης πανωλεθρίας στα λατομεία της Σικελίας.
Ο έτερος ιδεολογικός πλοηγός αποβιβάζεται στον πρώτο κατάπλου. Σώος ο ίδιος από τον μη συντελεσθέντα καταποντισμό, ιδρύει και αυτός αποικία με την επίκληση της ‘’ Λαϊκής Ενότητας’’. Χωρίς μέλλον, χωρίς ελπίδα να ζωντανέψει η αρχική φαντασία.
Είναι γνωστά τα γεγονότα στη Σικελία. Όλοι οι στρατιώτες χάνονται. Οι στρατηγοί. Ο Λάμαχος. Ο Νικίας. Ο Αλκιβιάδης έχει ήδη εγκαταλείψει για αλλού. Κανείς δεν θα επιστρέψει στην Αθήνα να μεταφέρει στον Δήμο την καταστροφή.
Εδώ στον δικό μας Δήμο, στην επόμενη Βουλή, ο καπετάνιος και ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος του, που φαίνεται να ανήκει στους διασωθέντες, αναπόφευκτα θα συγκρουστούν για τον καταλογισμό αυτού του παραλογισμού. Το ήδη τέλος του μας κάνει ψύχραιμους και αυστηρούς παρατηρητές.
Εφημερίδα, Πελοπόννησος - Πάτρα, 30/06/2019
Η λέξη «αυτοδυναμία» επανέρχεται σταθερά και μηχανικά σε κάθε σχεδόν εκλογική αναμέτρηση.
Αποτελεί μια επαναλαμβανόμενη επίκληση, κάτι σαν ιαχή νίκης και θριάμβου, από το 1974 και μετά. Έτσι όπως οργανώθηκαν οι πολιτικές δυνάμεις από εκείνη την αρχή και έτσι όπως στερεώθηκαν μέσα από τις εκλογές στον χρόνο, η αυτοδυναμία αποτέλεσε και αποτελεί σημαντική διάσταση της πολιτικής μας ζωής.
Δύο παράγοντες καθόρισαν αυτή την διάσταση. Ο πρώτος είναι το εκλογικό σύστημα. Το πρώτο κόμμα τα παίρνει όλα. Οι παρενέργειες αυτής της θεσμικής επιλογής υπήρξαν καταλυτικές. Ενίσχυσαν την κεντρική εξουσία, δυνάμωναν χωρίς όριο τον ήδη συνταγματικό πανίσχυρο Πρωθυπουργό και απομάκρυναν την συνεννόηση μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων.
Η κατάσταση αυτή, η πολιτική αυτή συνθήκη, διαμόρφωσε μια κουλτούρα και μια σταθερή πολιτική αντίληψη επιδίωξη ισχύος πέρα από το μέτρο. Οδήγησε σε μια στάση που έθετε τον «ηττημένο» αντίπαλο σε δεύτερη μοίρα.
Έτσι πορευθήκαμε. Η παιδαγωγική της αυτοδυναμίας ποτέ δεν αμφισβητήθηκε ουσιαστικά από κανέναν. Ο Σύριζα, που ως Κυβέρνηση ψήφισε αναλογικότερο σύστημα, καρπώθηκε τα «αγαθά» της αυτοδυναμίας και άσκησε υπέρμετρα τις «εξουσίες» της.
Στη σημερινή μας κατάσταση, λίγες μέρες από την 7η Ιουλίου και το «αίτημα» απομάκρυνσης του Σύριζα, όπως διατυπώθηκε στην κάλπη των Ευρωεκλογών ισχυρό, η αυτοδυναμία αποκτά νέα υπόσταση. Κάτι σαν αναζωογονημένο παρελθόν.
Η Νέα Δημοκρατία ζητάει αυτοδυναμία. Και το πιθανότερο είναι ότι θα πετύχει αυτόν τον εκλογικό στόχο. Η αναμενόμενη αυτή επιτυχία έχει μέσα της κάτι από το παρελθόν, όσο και αν σήμερα φαίνεται να ανταποκρίνεται σε ένα υπαρκτό αίτημα πολιτικής αλλαγής.
Η χώρα παρά την κρίση και την δοκιμασία που αυτή έφερε σε πολλούς συμπολίτες μας , είναι μακριά από την αναγκαία συνεννόηση. Μια συνεννόηση που θα οδηγήσει στην ευρύτερη αποδοχή και στήριξη των θεμελιωδών επιλογών, που έχει ανάγκη για την πορεία της η σύγχρονη Ελλάδα.
Αυτή η αδυναμία κατάκτησης μιας στέρεης λαϊκής ενότητας για τα σημαντικά, αποτελεί το μεγάλο εμπόδιο για μια επόμενη φάση.
Με αυτοδυναμία ή όχι την 7η Ιουλίου ακολουθεί η 8η Ιουλίου.
Εφημερίδα, ΤΑ ΝΕΑ, 28/06/2019
Μέσα στο κλίμα της σχετικής βεβαιότητας, που εγκαταστάθηκε μετά τις Ευρωεκλογές της 26ης Μαΐου για την έκβαση των εκλογών της 7ης Ιουλίου, ένα ερώτημα πλανάται. Τί θα γίνει με την αποχή;
Οι ειδικές συνθήκες του καλοκαιριού, το δεδομένο, που με δυνατή φωνή μιλάει πάντα, των Ευρωεκλογών, η βεβαιότητα για την έκβαση από την μια, ή η ματαιότητα συμμετοχής από την άλλη, δίκαια προβληματίζει για το εύρος, τη συνολική πολιτική σημασία και την εκλογική επίδραση της αποχής.
Αποχή θα υπάρξει και θα είναι ενισχυμένη. Οι πολιτικές συνθήκες την ευνοούν. Οι Ευρωεκλογές θα αποδειχτούν πολλαπλασιαστής της, αφού έδωσαν την ευκαιρία έκφρασης στην κάλπη μετά από τέσσερα χρόνια, αφού το αποτέλεσμα υπήρξε καταλυτικό, αφού πολλοί θα πιστέψουν ότι έστειλαν το μήνυμα στην κεντρική εξουσία.
Μια ενίσχυση του κύματος αποχής, θα ζημίωνε, μάλλον, εκλογικά τον Σύριζα. Οι ψηφοφόροι του, προβληματισμένοι, αμήχανοι, πολλοί απογοητευμένοι, θα ήταν λογικό να θεωρήσουν – αρκετοί εννοώ- ότι το παιχνίδι χάθηκε.
Η φαντασία που καλλιέργησε ο Σύριζα για μικρή διαφορά, η αθεμελίωτη ελπίδα του εύρους της λαϊκής αποδοχής που θα άντεχε στην κάλπη, ο στόχος μιας νέας νίκης, χάθηκε στους πέντε ορίζοντες.
Αποδυναμωμένος ο Σύριζα ευνοεί την εις βάρος του αποχή. Όταν η λαϊκή ήττα συντελεστεί, αυτή η αποχή θα δυναμώσει τη βουβή φωνή της και θα μεγαλώσει τις αποστάσεις της από τον φορέα της ανεκπλήρωτης υπόσχεσης.
Μικρότερη- φρονώ- θα είναι για τη Νέα Δημοκρατία μια εκλογική ζημία από τη μεγέθυνση της αποχής. Το ισχυρό αίτημα, που πολλαπλασιάστηκε εντυπωσιακά μετά τις Ευρωεκλογές, τελικής αποδοκιμασίας του Σύριζα, θα οδηγήσει τους ψηφοφόρους της στην κάλπη. Και εκεί η φωνή θα είναι ισχυρή. Η συμμετοχή πολλαπλασιάζει πάντα την δύναμη του εαυτού της.
Μέσα σε αυτή την ατμόσφαιρα αρνητικής τροπής των πραγμάτων κατά του Σύριζα, το αίτημα της αυτοδυναμίας που πιεστικά εγείρεται και προβάλλεται τις τελευταίες μέρες από την Νέα Δημοκρατία, προσλαμβάνει υπόσταση και πολιτικό περιεχόμενο. Και συνδέεται με τα προηγούμενα.
Το βράδυ της 7ης Ιουλίου οι σκέψεις αυτές θα συναντηθούν με το πραγματικό εκλογικό αποτέλεσμα. Και από την 8η Ιουλίου θα δούμε, αν η αποχή διεκδικήσει με τους τρόπους της να μιλήσει με άλλη , νέα και δυνατή φωνή.
Εφημερίδα, ΤΟ ΒΗΜΑ, 30/06/2019
Με τις εκλογές της άλλης Κυριακής μοιάζει να ολοκληρώνεται μια μετέωρη δεκαετία. Η δεκαετία της κρίσης, όπως επιδερμικά συνηθίζουμε να λέμε. Της φανέρωσης της κρίσης, πρέπει να λέμε.
Στο σύντομο αλλά και παρατεταμένο και βραδύ αυτό χρονικό διάστημα, ήρθε στο φως μαζί η κοινωνική καθυστέρηση και η άρνησή της, ο ανορθολογισμός και η απόκρουσή του, η αθεμελίωτη ελπίδα και η αμφισβήτησή της.
Μεγάλη ένταση, τυφλή σύγκρουση, αβαθές πάθος, πρωτόγονη έξαψη, οριακή απόγνωση, παγιδευτικό ψεύδος, υπολογισμένος συμβιβασμός. Ο ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε η πολιτική έκφραση αυτού του παροξυσμού. Η συνθήκη φθοράς εξάντλησε τον εαυτό της.
Η ζωή θα διατηρεί τα πρωτεία πάνω στην ανυπόστατη πλευρά και φύση της πολιτικής φαντασίας. Ο παροξυσμός πήρε τέλος. Είμαστε ήδη σε άλλη φάση. Η παιδαγωγική της κρίσης προσθέτει κάτι επιφυλακτικό και δειλό , αλλά υπαρκτό, στον τρόπο που το κοινωνικό σώμα παρατηρεί και κρίνει πλέον τον εαυτό του.
Με μια ματιά μπρος, με μια ματιά πίσω, η αμφίβολη συνείδηση του σύγχρονου έλληνα ψάχνει έναν δρόμο. Αυτό μας είπε στις ευρωεκλογές. Το μήνυμα της παιδαγωγικής της κρίσης είναι πολύ πέρα από την εκλογική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ. Το ζήτημα αυτό είναι πλέον αδιάφορο. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ολοκληρωτικά εκπνεύσει.
Το δίδαγμα και το μήνυμα είναι ένα, διαπερνά κάθε ατομική συνείδηση, ταράζει το κοινωνικό σώμα και προκαλεί την καθυστερημένη φύση του. Η νέα εμπιστοσύνη, αυτό είναι το ζητούμενο.Η νέα εμπιστοσύνη είναι ο δρόμος.
Στις 7 Ιουλίου αρχίζει η νέα δοκιμασία. Θα έχει χαρακτήρα τελικό, θα έχει μέσα της ένα πέρας. Η παλαιά εποχή δεν μπορεί να επαναληφθεί. Η συναισθηματική και ψευδής ανάγνωση του κόσμου έχασε τη μαγεία της. Δεν υπάρχει πια καθρέφτης να θαυμάσει μέσα του η καθυστέρηση το είδωλό της. Η σκηνοθετημένη ζωή είναι υπονομευμένη από την παιδαγωγική της κρίσης.
Τώρα που όλοι, σχεδόν όλοι, γνωρίζουν περισσότερα, δεν απομένει στο νέο κυβερνητικό σχήμα παρά να περάσει στην απέναντι όχθη. Με τους κινδύνους αυτής της διάβασης. Η νέα εμπιστοσύνη μπορεί να χτιστεί μόνο απέναντι. Η παιδαγωγική της κρίσης καλεί ήδη την Κυβέρνηση που θα προκύψει να απαρνηθεί το γνωστό και το οικείο. Από τις γνωστές και οικείες μεθόδους του παρελθόντος, μέχρι τη νοσταλγία επανάληψης των παλαιών συνθηκών κυριαρχίας.
Μόνο που τίποτα δεν είναι όπως πριν. Η νέα πραγματικότητα που δειλά μιλάει για τον εαυτό της στην κάλπη, δεν έχει τόσο σχέση με αυτό που ήδη έγινε. Περιμένει αυτό που δεν έγινε ακόμη. Και αυτό είναι μια ρήξη. Μια ρήξη με τον φαντασμένο ευατό μας, που γνωρίζει στο βάθος ότι αντί μιας νέας επιτήδειας περιβολής του χρειάζεται μια νέα εμπιστοσύνη.
Θα δούμε πως θα εκφρασθεί η βούληση των νέων αντιπροσώπων. Όσο ποτέ, δεν υπάρχει πια ασφαλής και περιφραγμένη πραγματικότητα. Την 7η Ιουλίου θα διαδεχθεί η 8η Ιουλίου.
Ιστοσελίδα, www.athensvoice.gr, 26/06/2019
Λίγες μέρες απομένουν μέχρι την 7η Ιουλίου. Καταλαβαίνω την αγωνία των κυβερνητικών. Τους πέρασε ο χρόνος, χάθηκαν οι ευκαιρίες να γίνουν πλάστες του νέου κόσμου, να εγκαταστήσουν επί τέλους στην ιστορία για πρώτη φορά μια Κυβέρνηση Κοινωνικής Σωτηρίας.
Θα επιχειρήσω να θέσω στη διάθεση των κυβερνητικών μια ιδέα. Μια ιδέα εξόδου από την κρίση στην οποία έχουν δεινά περιέλθει. Μέχρι τώρα οι κυβερνητικοί τα κατάφερναν μια χαρά με την κρίση και τις μικρότερες κρίσεις που σαν μικρές καταιγίδες συμπλήρωναν το τοπίο.
Είχαν στα χέρια τους μια μέθοδο δοκιμασμένη, επεξεργασμένη ήδη στην ιστορία. Κάθε μεγάλος δημαγωγός πρόσθετε κάτι στο εργαλείο, βελτίωνε πλευρές της μεθόδου, από τον Ροβεσπιέρο μέχρι τους σύγχρονους μπρεξίστες. Την καταγγελία.
Ο καταγγελτικός λόγος δεν είναι εφεύρεση του ΣΥΡΙΖΑ. Το μέχρι χθες κόμμα εξουσίας είναι ένας αντιγραφέας. Η καταγγελία είναι ένας αφορισμός θρησκευτικού τύπου. Είναι ένας λόγος και μια στάση συνολικής καταδίκης. Δεν αναγνωρίζει εξαιρέσεις, δεν αποδέχεται υποπεριπτώσεις, δεν συγχωρεί και δεν ανέχεται. Σαν θυελλώδης άνεμος παρασύρει και αδιάκριτα ξεριζώνει ο,τι βρει μπροστά του.
Η καταγγελία καθώς ριζικά παραποιεί και καταλυτικά διαστρέφει είναι μια ανώτερη μορφή του ψεύδους. Αποτελεσματικό, δοκιμασμένα αποτελεσματικό. Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών αφαίρεσε από τους κυβερνητικούς ιερείς της τρέχουσας επανάστασης το όργανο της καταγγελίας. Είναι οι ίδιοι πια τα ζιζάνια του κάμπου.
Μία μέθοδος τους απομένει, μία οδό εξόδου διαθέτουν. Την θέτω υπόψιν τους. Την μέθοδο της αυτοκαταγγελίας. Μπορούν, μόλις προλαβαίνουν. Να καταγγείλλουν τον εαυτό τους.
Αν είχαν προλάβει. Αν είχαν προλάβει οι κυβερνητικοί. Θα είχαν επεξεργασθεί ένα νέο ψεύδος. Ένα ψεύδος διάδοχο του προηγουμένου. Θα διεκδικούσε ο ΣΥΡΙΖΑ μια νέα υπόσταση, ένα ανανεωμένο είναι, κάτι σαν μια αναγεννημένη φύση.
Δεν πρόλαβε. Και επειδή δεν πρόλαβε να χτίσει το δεύτερο ψεύδος το προορισμένο να γίνει διάδοχος του πρώτου, έχει ακόμη μια ευκαιρία. Την ευκαιρία της έσχατης παράστασης. Της καταγγελίας του ίδιου του εαυτού του, της αυτοκαταγγελίας του.